Is de BV een schild voor bestuurdersaansprakelijkheid?

Sinds 2007 neemt het aantal bedrijven in Nederland ieder jaar toe. De BV is de grootste vorm daarvan. In de periode 2007 tot en met 2019 nam het aantal BV’s toe met 125 duizend tot bijna 370 duizend. Een BV wordt vaak als aantrekkelijk gezien door een ondernemer, omdat hij bij een BV in beginsel niet privé aansprakelijk is voor eventuele schulden van de BV. Net als de toename van het aantal BV’s in Nederland, is er echter ook een toename te zien in het aantal gevallen waarin de bestuurder van een BV privé aansprakelijk wordt gesteld, als de BV onvoldoende verhaal biedt. In dit artikel lees je waar je als bestuurder op moet letten om deze privé aansprakelijkheid te voorkomen. Onze advocaten schreven eerder al over bestuurdersaansprakelijkheid in het licht van de coronacrisis.

Bestuurdersaansprakelijkheid

In principe is de bestuurder van een BV niet privé aansprakelijk voor de schulden van de BV. Toch kan het zo zijn dat een bestuurder privé aansprakelijk wordt gesteld voor zaken die voortvloeien uit de BV. Dit leerstuk heet bestuurdersaansprakelijkheid. Er zijn twee soorten bestuurdersaansprakelijkheid te onderscheiden, namelijk interne en externe aansprakelijkheid.

Interne aansprakelijkheid

Het bestuur van de BV is verantwoordelijk voor het gevoerde beleid. Op het gehele bestuur rust de algemene verantwoordingsplicht en daarbinnen zijn afzonderlijke bestuursleden verantwoordelijk voor hun eigen aandeel in het beleid. Een bestuurslid is tegenover de BV op grond van de wet gehouden om zijn taak “naar behoren” in te vullen. Een bestuurder dient zijn taken berekenend, zorgvuldig en grondig uit te voeren. Een bestuurder die niet aan deze norm voldoet, loopt het risico om persoonlijk aansprakelijk te worden gesteld voor de schade die de BV lijdt als gevolg van zijn onbehoorlijk handelen. De drempel om in privé aansprakelijk te worden gesteld is hoog: de Hoge Raad heeft bepaald dat er sprake is van onbehoorlijk bestuur als de bestuurder van een BV een ‘’voldoende ernstig verwijt’’ kan worden gemaakt. Volgens de Hoge Raad is hiervan sprake op het moment dat een andere bestuurder onder dezelfde omstandigheden een andere beslissing had genomen. Hiervan is bijvoorbeeld sprake op het moment risico’s niet in beeld worden gebracht bij beleidskeuzes.

Op grond van art. 2:9 BW kan de BV zelf haar bestuurders aanspreken tot vergoeding van door het onbehoorlijk bestuur veroorzaakte schade. De bestuurders zijn daarvoor hoofdelijk aansprakelijk, maar ieder van hen kan zich disculperen indien hem, mede gelet op de toebedeelde taken, geen ernstig verwijt kan worden gemaakt en hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen om de gevolgen van onbehoorlijk bestuur af te wenden.

Deze interne aansprakelijkheid van een bestuurder kan niet worden ontlopen door een rechtspersoon als bestuurder van de BV op te laten treden. Is een rechtspersoon (bijvoorbeeld een persoonlijke holding) de bestuurder van een BV, dan rust de aansprakelijkheid op deze rechtspersoon-bestuurder én op de tweedegraadsbestuurder (natuurlijk persoon). Deze persoonlijke aansprakelijkheid kan worden voorkomen als deze bestuurder geen persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt.

Externe aansprakelijkheid

Indien een BV jegens derden onzorgvuldig handelt, kan naast de BV ook de bestuurder aansprakelijk worden gesteld. Een voorbeeld is dat een bestuurder in strijd met de statuten van de BV handelt. De Hoge Raad heeft bepaald dat de grondslag voor externe aansprakelijkheid art. 6:162 BW is. Net als bij de interne aansprakelijkheid moet er bij externe aansprakelijkheid sprake zijn van ‘’een persoonlijk en voldoende ernstig verwijt aan de zijde van de bestuurder’’. Van externe aansprakelijkheid is bijvoorbeeld sprake op het moment dat een bestuurder namens de BV een overeenkomst aangaat, waarvan hij op voorhand weet dat de BV de verplichtingen uit deze overeenkomst niet na kan komen. Een ander voorbeeld is de situatie waarin een bestuurder zijn verplichtingen jegens een derde niet nakomt, terwijl hij weet dat de BV de schade die deze derde eventueel zal lijden niet kan vergoeden.

Er kan zich hier ook de situatie voordoen waarin een rechtspersoon de bestuurder van een BV is om de externe aansprakelijkheid te ontlopen. Wederom steekt art. 2:11 BW hier een stokje voor. Op grond van artikel 2:11 BW kijk je als het ware door de rechtspersoon-bestuurder heen en kan de natuurlijk persoon als bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.

Aansprakelijkheid bij faillissement

Op het moment dat de BV failliet gaat, doet de curator onderzoek naar de oorzaken van het faillissement. Op grond van art. 2:248 BW is het bij een faillissement mogelijk dat een bestuurder hoofdelijk aansprakelijk wordt gesteld. Er moet dan sprake zijn van ‘’kennelijk onbehoorlijk bestuur’’. Daarnaast moet dit onbehoorlijk bestuur een belangrijke oorzaak zijn van het faillissement en moet er worden gekeken of de bestuurder een ‘’ernstig verwijt’’ kan worden gemaakt. Een voorbeeld van kennelijk onbehoorlijk bestuur is het niet tijdig deponeren van de jaarrekening.

De bestuurders van een rechtspersoon zijn op grond van art. 2:9 lid 1 BW jegens de rechtspersoon verplicht tot een behoorlijke taakvervulling. Wanneer zij die verplichting verzaken, kan dat leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid jegens de rechtspersoon. Het komt regelmatig voor dat een curator bestuurders aanspreekt op grond van dit artikel.

Een bestuurder kan ook zelf onrechtmatig jegens een derde handelen door een op hem persoonlijk rustende zorgvuldigheidsnorm te schenden, los van zijn eventuele onzorgvuldige taakvervulling jegens de vennootschap. Dan gelden jegens die derde de gewone regels van onrechtmatige daad (te vinden in art. 6:162 e.v. BW) en dus niet de verzwaarde norm dat sprake moet zijn van een ‘ernstig verwijt’.

Wil je meer informatie over bestuurdersaansprakelijkheid binnen een BV of ben je benieuwd hoe bestuurdersaansprakelijkheid kan worden beperkt? Neem dan contact op met een van onze advocaten.

Gratis adviesgesprek?

Vul onderstaand formulier in en je hoort binnen 1 werkdag van ons!

Is de BV een schild voor bestuurdersaansprakelijkheid?

Gratis adviesgesprek?

Benieuwd naar de VAK check?

Bestuurdersaansprakelijkheid

Interne aansprakelijkheid

Externe aansprakelijkheid

Aansprakelijkheid bij faillissement

Gratis adviesgesprek?

Benieuwd naar de VAK check?

Gratis adviesgesprek?

Neem contact met ons op

Je gebruikt een verouderde webbrowser