Als burger heb je recht op informatie van de overheid. Overheidsinformatie is openbaar, tenzij de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob) bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te worden gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan privacygevoelige informatie of informatie met betrekking tot de opsporing en vervolging van strafbare feiten. Iedere burger kan een verzoek om informatie richten tot een bestuursorgaan of een instelling, dienst of bedrijf dat werkt onder de verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan. Dit verzoek moet gericht zijn om informatie te krijgen dat is neergelegd in documenten. Maar wat nou als de informatie die je op wil vragen een Whatsapp-berichtje is? Is een appje te zien als ‘document’? Op deze vraag gaf de Rechtbank Midden-Nederland eind vorig jaar antwoord. Uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland (ECLI:NL:RBMNE:2017:5979)
Whatssapp bericht; wél of geen document?
Een vrouw dient een Wob-verzoek in bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De informatie die ze vraagt is neergelegd in onder andere Whatsapp- en sms-berichten. Het ministerie weigert echter om deze berichten aan de vrouw te geven. Het ministerie stelt namelijk dat het geen ‘documenten’ zijn: het chatten via WhatsApp is de vervanger van het vroegere telefoonverkeer en kan niet op één lijn worden gesteld met een belnotitie. De Wob verplicht namelijk ook niet tot het maken van een schriftelijk notitie van een telefoongesprek. Daarnaast weigerde het ministerie in het geheel de berichten te verschaffen, omdat Whatsapp- of sms-berichten privé zijn.
De vrouw voerde aan dat WhatsApp- en sms-berichten wél onder de reikwijdte van het Wob-verzoek vallen. Ze vindt namelijk dat informatie in deze berichten niet anders is dan informatie in een notitie of e-mail. Het weigeren van het verschaffen van berichten omdat ze privé zijn, is een uitzonderingsgrond in de Wob. Het categorisch op grond daarvan weigeren is volgens de vrouw echter niet toegestaan.
Vergelijk sms of whatsapp met e-mail
Het is vanzelfsprekend dat een Whatsapp- of sms-bericht ‘informatie’ bevat. De vraag of zo’n bericht ook een ‘document’ is in de zin van de Wob, moet bevestigend worden beantwoord. Een ‘document’ wordt in de Wob gedefinieerd als ‘een bij een bestuursorgaan berustend schriftelijk stuk of ander materiaal dat gegevens bevat’. De rechtbank is het met het ministerie eens dat Whatsapp tegenwoordig vaak de functie vervult waar voorheen een telefoongesprek voor zou worden gebruikt. Ze is het er echter niet mee eens dat hierdoor de berichten niet onder de Wob zouden vallen. telefoongesprekken vallen niet onder de werkingssfeer van de Wob omdat ze niet zijn ‘vastgelegd’; een sms- of Whatsapp-bericht is wél ‘vastgelegd’. Nog meer dan op vastgelegde telefoongesprekken lijken de berichten gewoon op e-mailberichten, die duidelijk onder de Wob vallen. Een sms of appje wordt dus gezien als ‘document’, waardoor ze in een Wob-verzoek opgevraagd kunnen worden. Er komt nog wel een voorwaarde om de hoek kijken. De Wob schrijft voor dat berichten moeten ‘berusten onder’ het bestuursorgaan. De sms- of WhatsApp-berichten zijn alleen opvraagbaar als ze staan op een telefoon met een abonnement op naam van het bestuursorgaan. Berichten die staan op privételefoons van ambtenaren vallen hier niet onder.
Staat de telefoon op naam van het bestuursorgaan?
Een sms of appje worden gezien als ‘document’, waardoor ze in een Wob-verzoek opgevraagd kunnen worden! Het is wel van belang of de berichten op een telefoon op naam van het bestuursorgaan, of op de privételefoon van een ambtenaar staan.
Meer weten? Neem contact op via 0493 35 20 70.
