Als werkgever heb je veel verantwoordelijkheden en verplichtingen. De meest belangrijke en bijzondere verplichtingen van een werkgever zijn die ten aanzien van werknemers. In de komende twee artikelen gaan we in op een aantal verplichtingen die jij als werkgever hebt, waar je aan moet denken en wat de daarbij behorende valkuilen en risico’s zijn. Omdat er voor jou als werkgever nogal wat verplichtingen gelden, worden deze verplichtingen besproken in de komende twee artikelen. In dit artikel gaan we in op de verplichtingen die jij hebt als werkgever met betrekking tot de gezondheid en ziekte van jouw werknemers.
Gezondheid werknemers
Veel verplichtingen van werkgevers zijn in het leven geroepen ter bescherming van de gezondheid van werknemers. Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet (hierna: Arbowet) heb je als werkgever een zogenaamde ‘zorgplicht’. In de kern houdt deze zorgplicht in dat je als werkgever ervoor moet zorgen dat werknemers hun werk op een veilige en gezonde manier kunnen doen.
Uit deze zorgplicht vloeien veel verplichtingen voort. Een van deze verplichtingen is het in kaart brengen van de mogelijke risico’s bij de uitvoering van de werkzaamheden en de benodigde verbetermaatregelen. Dit wordt vastgelegd in een RI&E (Risico-Inventarisatie en -Evaluatie). Deze verplichting is nu, vanwege de coronapandemie, nóg belangrijker geworden. Je hebt als werkgever om die reden ook een ‘extra verplichting’ om op de hoogte te blijven van de geldende maatregelen en regels.
RI&E
Om ervoor te zorgen dat de werknemers zo veilig en gezond mogelijk te werk kunnen gaan, moet elke werkgever regelmatig een RI&E opstellen en/of aanpassen. De RI&E bestaat uit drie onderdelen:
- De inventarisatie van de risico’s;
- De evaluatie van de risico’s: hoe ernstig zijn de risico’s?;
- Plan van aanpak; hierin geeft de werkgever aan wat het bedrijf doet om de risicovolle situaties te voorkomen. Veel voorkomende maatregelen zijn:
- Het vervangen van een machine die veel lawaai maakt;
- Extra verlichting op gevaarlijke plekken;
- Het geven van voorlichting over het gebruik van bepaald materiaal of bepaalde machines;
- Werkdrukonderzoek;
- Het ter beschikking stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen.
Vanwege COVID-19 kan je nu ook denken aan bijvoorbeeld de volgende maatregelen:
- 1,5 meter afstand houden;
- Looproutes aangeven;
- Mondkapjes dragen;
- Een goede thuiswerkplek inrichten.
De inhoud van een RI&E verschilt dus per bedrijf en is onder andere afhankelijk van de branche waarin de onderneming werkzaam is en de activiteiten. Je bent als werkgever verplicht deze RI&E te laten toetsen door een gecertificeerde arbodienst of deskundige wanneer je meer dan 25 werknemers in dienst hebt. Toetsen van het RI&E is niet altijd verplicht, er zijn uitzonderingen bijvoorbeeld wanneer je wel meer dan 25 werknemers in dienst hebt, maar deze werknemers totaal maximaal 40 uur per week werken. Neem het laten toetsen van het RI&E wel serieus, want als het RI&E of het daarbij behorende plan van aanpak onvolledig is, is dat een reden voor de Arbeidsinspectie om hierop te handhaven. Ook kan zij direct een boete opleggen als de RI&E of het plan van aanpak als onderdeel daarvan helemaal ontbreekt.
Arbeidsongevallen en beroepsziekten
Het doel van een RI&E is het in kaart brengen van de risico’s, maar helaas kunnen hiermee nooit alle arbeidsongevallen voorkomen worden. Waar gewerkt wordt, vallen spaanders. Als een ongeval of beroepsziekte ernstig lichamelijk dan wel geestelijk letsel of de dood ten gevolge heeft, ben je als werkgever verplicht dit direct te melden bij de Arbeidsinspectie. De Arbeidsinspectie beslist vervolgens of het ongeval (en de toedracht) nader onderzocht wordt.
In het geval van een beroepsziekte zal de arbodienst de beroepsziekte van een medewerker melden bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. Voor ongevallen moet je als werkgever een registratie bijhouden waarin je alle ongevallen die tot ziekteverzuim leiden registreert. Ook dit is onderdeel van de RI&E. Het registreren van een ongeval moet in meer situaties dan het melden van een ongeval. Het registreren moet namelijk ook als het niet om een ernstig ongeluk gaat.
Verplichtingen bij ziekte
Bovenstaande verplichtingen zijn veelal om ongelukken en ziekte te voorkomen, maar ook als er eenmaal ziekteverzuim is, heeft een werkgever bepaalde verplichtingen. Deze verplichtingen gelden ook als het ziekteverzuim niet is veroorzaakt door een arbeidsongeval of een beroepsziekte.
Loondoorbetalingsplicht
Allereerst is een werkgever bij ziekte (met welke oorzaak dan ook) verplicht het loon door te betalen. Tenzij de ziekte van de werknemer door opzet van de werknemer is veroorzaakt.
Deloondoorbetalingsplicht tijdens ziekte is in de meeste gevallen voor de duur van twee jaar. In het eerste jaar moet je minstens 70% van het loon doorbetalen, waarbij het loon niet minder mag zijn dan het minimumloon. Is er in de cao of arbeidsovereenkomst een hoger percentage afgesproken? Dan geldt dat hogere percentage. Ook in het tweede jaar ben je verplichtminimaal 70% van het loon aan de zieke werknemer te betalen, maar dan hoeft het loon niet meer aangevuld te worden indien het minder is dan het minimumloon.
Re-integratie
Als werkgever ben je (mede) verantwoordelijk voor de re-integratie van een zieke werknemer. Dit is een inspanningsverplichting. Deze verplichting begint te lopen vanaf het moment dat de werknemer zich ziek meldt. In de meeste gevallen van een ziekmelding zal een werknemer binnen twee weken weer aanwezig zijn. In de praktijk zie je dat de eerste stappen voor de re-integratie pas worden gezet op het moment dat de werkgever door heeft dat het om langdurigere ziekte gaat en niet om een griepje. Ook de werknemer heeft deze re-integratieverplichtingen. Het doel is te voorkomen dat de werknemer arbeidsongeschikt blijft, niet meer volledig zijn eigen functie kan uitoefenen en uiteindelijk bijvoorbeeld in de WIA terechtkomt.
Werkgever en werknemer maken in overleg een plan van aanpak voor de re-integratie. Dit plan bevat alle afspraken en vormt het uitgangspunt voor het traject met als doel de volledige werkhervatting in de eigen functie. Hierbij worden de werkgever en werknemer begeleid door een bedrijfsarts. In eerste instantie is het doel dat de werknemer weer bij jou aan de slag gaat, eventueel in een nieuwe of aangepaste functie. In sommige gevallen is hiervoor het volgen van een opleiding/cursus nodig. Is dat niet mogelijk? Dan zullen jullie op zoek moeten gaan naar passend werk bij een andere werkgever. Het traject wordt dan vervolgd bij een potentieel nieuwe werkgever. Er wordt dan bij voorkeur gezocht naar een soortgelijke baan of in ieder geval een baan die het beste past bij de vaardigheden en kennis van de werknemer.
Kortom: als werkgever ben je verplicht om ervoor te zorgen dat werknemers het werk op een veilige en gezonde manier kunnen uitvoeren zodat arbeidsongevallen en ziekte zoveel mogelijk voorkomen wordt. Ook ben je als werkgever mede verantwoordelijk voor de re-integratie van een zieke werknemer. Er wordt van jou als werkgever verwacht dat jij je inspant met als doel dat de zieke werknemer weer snel volledig aan het werk kan.
Dit was het eerste artikel over de verplichtingen van de werkgever. Ons tweede artikel gaat in op een aantal verplichtingen die voor jou als werkgever gelden bij een ontslag, bij het bijhouden van een (goede) administratie en jouw verplichtingen als ‘goed werkgever’.
Heb je vragen over de verplichtingen die op jouw als werkgever rusten of heb je een andere arbeidsrechtelijke vraag? Neem dan gerust contact op met iemand uit ons Team Arbeid! We helpen je graag verder.
