Het jaar 2020 zal de geschiedenisboeken ingaan als het jaar van het coronavirus. Het coronavirus heeft de stikstofcrisis als actualiteit verstoten. En als je kijkt naar de televisie dan lijkt het erop dat politiek Den Haag vooral met de aanpak van het coronavirus bezig is. Niets is echter minder waar! Haast stilletjes op de achtergrond werkt het kabinet aan de structurele aanpak stikstof. Met de boerenprotesten laait de discussie dan weer op en krijgt de stikstofcrisis weer wat nodige aandacht. Hoe ver staat het er juridisch mee? Kan er straks weer zonder probleem gebouwd worden? Van waar de kritiek uit de agrarische sector?
Hoe ver staat er mee?
Stikstofregistratiesysteem
De spoedwet is sinds begin dit jaar al van kracht. De belangrijkste drijfveer was om de vergunningverlening snel weer op gang te brengen. De spoedwet zorgde voor ontgrendeling van het stikstofslot voor de bouw- en infrastructuur. Hoe? Via het stikstofregistratiesysteem.
Extern salderen: het kan weer
Na het stikstofregistratiesysteem is de discussie over ‘extern salderen’ opgelaaid. Extern salderen is niet meer en niet minder het overnemen van stikstofruimte van een bedrijf. Het gaat dan om een bedrijf dat stopt met activiteiten die stikstofemissie veroorzaken en waarvoor toestemming geldt. Dit kan handig zijn als een nieuwe beoogde ontwikkeling ook stikstofemissie veroorzaakt. Met extern salderen wordt feitelijk ruimte gekocht om de ontwikkeling mogelijk te maken. Die ruimte is weer nodig om uiteindelijk toestemming te krijgen voor een activiteit in vorm van een vergunning of inpassing van de ontwikkeling in een bestemmingsplan. Het moet dan wel gaan om stikstofdepositie op hetzelfde Natura 2000-gebied. De saldogever en saldonemer moeten dan dus wel aantonen dat zij stikstofdepositie veroorzaken in eenzelfde Natura 2000-gebied. In een aantal provincies is die vorm van salderen – het zogeheten ‘extern salderen’ – weer mogelijk.
In de wachtkamer: wetsvoorstel ‘Stikstofreductie en natuurverbetering’
In de wachtkamer van de Tweede Kamer wacht nu het wetsvoorstel ‘Stikstofreductie en natuurverbetering’. De drijfveer achter deze wet is zorg dragen voor een structurele aanpak stikstof.
Wat als er ‘groen licht’ komt voor deze wet?
In de wachtkamer wacht nu dus het wetsvoorstel ‘Stikstofreductie en natuurverbetering’. Wat gebeurt er bij groen licht? Als het wetsvoorstel wordt aangenomen dan zal de Wet natuurbescherming en de toekomstige Omgevingswet een resultaatsverplichting kennen.
De resultaatsverplichting ziet op het naar beneden brengen van de stikstofdepositie van ten minste 50% in de Natura 2000-gebieden.
De landbouwsector
In de toelichting op het wetsvoorstel zijn een aantal maatregelen te lezen, waarmee de overheid toewerkt aan verlaging van de stikstof:
- De provincie krijgt geld om lokale ‘piekbelasters’ rondom Natura 2000-gebieden op te kopen;
- Er komt een landelijke beëindigingenregeling. Via subsidieverlening wordt gestuurd op het definitief en onherroepelijk sluiten van veehouderij-productielocaties;
- Er wordt ingezet op voermanagementmaatregelen;
- Vergroten aantal uren weidegang;
- Maatregelen ter verdunning van mest via investeringssubsidieregeling en later verplichtingen doorvoeren in het mestuitrijsysteem
- Stalmaatregelen: subsidieregeling brongerichte verduurzaming gevolgd door aanscherping emissienormen
- Omschakelfonds gericht op duurzame landbouw;
- Centrale mestverwerking.
Al deze maatregelen krijgen – als de wet wordt aangenomen – handen en voeten via het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering. De wet draagt namelijk op dat de minister een Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering moet vaststellen. Voor dit programma geldt een actualiseringsplicht. Minimaal iedere zes jaar moet het programma worden geactualiseerd.
De bouw- en infrasector
De bouw- en infrasector kunnen bij ‘groen licht’ van het wetsvoorstel gebruikmaken van een gedeeltelijke vrijstelling. Het gaat om emissies in de bouwfase. Meer concreet op tijdelijke stikstofemissies die samenhangen met activiteiten op en rond de bouwplaats. De achterliggende gedachte is dat ten gevolge hiervan met name een gunstig effect wordt gecreëerd voor projecten die in de gebruiksfase weinig tot geen uitstoot kennen.
Deze maatregelen krijgen ook uitvoering in verdere (lagere) regelgeving.
Vervolg
Het wetsvoorstel wacht op verdere behandeling in de Tweede Kamer. Uiteraard volgen wij de ontwikkelingen op de voet. Heb je vragen of wil je anderszins gebruikmaken van onze expertise? Neem gerust contact op met onze stikstofdesk. De stikstofdesk is te bereiken via: stikstof@gca.nl of 088 – 0034 300 . Vragen? Stel ze ons gerust.
