Je bent aannemer en heeft voor de bouw van een woning stenen nodig. Je koopt en bestelt bij jouw leverancier de benodigde partij stenen. De partij stenen wordt vervolgens slechts gedeeltelijk geleverd. Op welk moment moet je de leverancier betalen? Heb je het recht om betaling uit te stellen totdat alle stenen geleverd zijn?
Als aannemer wil je eerst de stenen ontvangen voordat je die betaalt. De leverancier zal daarentegen eerst een betaling willen voordat hij de stenen levert. Wie moet nu als eerste presteren?
De volgorde waarin over en weer gepresteerd moet worden, wordt in de praktijk vooral bepaald door hetgeen partijen met elkaar zijn overeengekomen. Is er niets geregeld in de overeenkomst, dan geldt in beginsel ‘gelijk oversteken’. Indien je een krant koopt is dat uiteraard eenvoudig. Koop je een partij stenen, dan wordt gelijk oversteken een stuk moeilijker. Daarom wordt de volgorde van presteren meestal geregeld bij het aangaan van de overeenkomst, en wordt afgeweken van gelijk oversteken.
opschortingsrecht
Stel je bent met de leverancier overeengekomen dat de stenen eerst geleverd moeten worden en dat daarna pas betaling volgt. Wanneer vervolgens de stenen niet worden geleverd, of slechts voor een gedeelte dan biedt het Burgerlijk Wetboek je de mogelijkheid om jouw verplichting tot betaling uit te stellen totdat alle stenen geleverd zijn. Dit recht wordt ook wel het recht van opschorting genoemd. Het recht van opschorting is een pressiemiddel om een leverancier alsnog te dwingen alle stenen te leveren.
Wie mag opschorten?
De volgorde van presteren bepaalt wie er mag opschorten. Slechts de partij die als laatste moet presteren, heeft in beginsel recht om zijn verplichting op te schorten. In het voorgaande voorbeeld volgt eerst levering van de stenen en dan pas betaling. In afwachting van de levering van de stenen kun je betaling uitstellen. Een bijkomend vereiste voor opschorting is wel dat de tekortkoming de opschorting rechtvaardigt. Dat betekent dat de omvang van de opgeschorte verplichting tot betaling niet groter mag zijn dan de omvang van de verplichting tot levering van de resterende stenen. Indien de leverancier nog slechts 100 stenen van de 1000 hoeft te leveren, dan mag je slechts de waarde van die 100 stenen opschorten en dien je de overige 900 stenen te betalen.
In de praktijk is het vaak moeilijk om te bepalen wie er een beroep kan doen op zijn opschortingsrecht. Hoe zit het namelijk bij levering en betaling in termijnen, aanbetalingen en voorschotten? De volgorde van over en weer presteren kan snel uit het zicht raken waardoor er geschillen kunnen ontstaan. Daarnaast kan onder bepaalde omstandigheden ook de leverancier een beroep doen op zijn opschortingsrecht, ondanks het feit dat hij als eerste moet presteren.
Contracteer verstandig!
De overeenkomst bepaalt veelal de volgorde van presteren. Dit is van essentieel belang voor het opschortingsrecht. Het is dan ook belangrijk om stil te staan bij wat je afspreekt met jouw contractspartij. De afspraken bepalen namelijk of, en in welke mate je gebruik kunt maken van jouw opschortingsrecht. Specifieke afspraken omtrent opschortingsrechten worden meestal in algemene voorwaarden vastgelegd. Goorts & Coppens advocaten kan je adviseren over de gevolgen die bepaalde voorwaarden hebben voor jouw opschortingsrecht, en kan je helpen om het opschortingsrecht in jouw voordeel vast te leggen in overeenkomsten en algemene voorwaarden.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Guido Goorts, vakgroepleider Vastgoed op 0493-352070 of viag.goorts@gca.nl.
