Een omvangrijk eindrapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek, het college dat de minister adviseert op het gebied van de stikstofproblematiek. De belangrijkste zaken die ons opvielen:
Doelstellingen door de stikstofemissies
Het Adviescollege formuleert een duidelijke doelstelling aan de minister:
- Binnenlandse stikstofemissies in 2030 met 50% reduceren (ten opzichte van 2019);
- De doelstelling om te halveren in 2030 ziet het college als een noodzakelijke randvoorwaarde om natuurherstel in de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden te kunnen realiseren. Maar ook ziet het college deze doelstelling als noodzakelijk om belemmering van de toestemmingsverlening voor activiteiten te voorkomen. Het gaat dan uiteraard om activiteiten die zorg voor extra stikstofuitstoot;
- Belangrijke opmerking van het adviescollege: niet in elk Natura 2000-gebied hoeft uit te worden gegaan van halvering. In het ene gebied zal meer en in het andere gebied zal minder nodig zijn. Hier klinkt de eerder voorgestelde gebiedsgerichte aanpak door.
Hoe worden deze doelstellingen behaald?
In het eindrapport wordt onderscheid gemaakt tussen maatregelen om de Natura 2000-gebieden in stand te houden en te herstellen (natuuraanpak) en maatregelen om de stikstofdepositie terug te brengen tot onder de grens van de kritische depositiewaarde (stikstofaanpak).
Verder opvallend is hetgeen het college opmerkt over wijzigingen van de omvang en begrenzing van Natura 2000-gebieden. Het college geeft heel duidelijk aan dat het Europese Hof van Justitie een zeer strikte uitleg hanteert bij wetgeving. Kort in samengevat in onze eigen woorden: sleutelen aan omvang en begrenzing is geen oplossing.
Per sector een blik op de toekomst: landbouwsector en bouwsector uitgelicht
Landbouw
Het college adviseert een wettelijk vastgelegde en gegarandeerde reductie van 50% stikstofemissie. Differentiatie ziet het college hierbij weggelegd op niveau van de provincies. Over de uitkoop van bedrijven geeft het college aan om hiermee heel selectief om te gaan. Geadviseerd wordt niet te werken met generieke regelingen gebaseerd op alleen maar vrijwilligheid. Verder ziet het college ook een opgave voor ruimtelijk beleid. Ruimtelijk beleid kan gunstige voorwaarden scheppen voor de transitie van de landbouw.
Specifiek voor de veehouderij
Specifiek voor de veehouderij geeft het college aan dat de aandacht moet gaan naar reductie van veehouderij-gebonden stikstofemissies door te richten op het voorkomen van de vorming van ammoniak bij de productie en opvang van dierlijke mest, en een sterke reductie van de emissie van ammoniak bij de aanwending van dierlijke mest. Goede perspectieven voor reductie van de stal-gebonden stikstofemissies ziet het college in:
- een zorgvuldige omgang met dierlijke mest, ondersteund met de ontwikkeling van stalsystemen of stalinrichtingen, waarbij de vorming van drijfmest wordt voorkomen;
- een strikte stalhygiëne wordt nageleefd.
Het college noemt ook de mogelijkheden voor de reductie van stikstofemissies in de intensieve stal-gebonden veehouderij. Kort samengevat komt dat neer op het streven naar emissiearme kringlooplandbouw. Dit kan volgens het college via pilots en experimenteerruimte worden versterkt.
Het college haalt ook aan dat het lang duurt voor nieuwe concepten worden toegelaten in de Regeling ammoniak en veehouderij (Rav). Wij hopen dat de minister hier iets meedoet. We horen dat ook regelmatig in de praktijk.
Specifiek voor de akkerbouw
Het college ziet voor de akkerbouw en open teelten een opgave in het streven naar een keuze die aansluit bij de exacte behoefte van de bodem en de gewassen. Verwezen wordt naar het succes door vernieuwende ondernemers in de praktijk onder de noemer van de “4J’s”: met een Juiste samenstelling van de meststof, in een Juiste dosis naar gewasbehoefte, op het Juiste moment en met de Juiste techniek aangewend.
Bouwsector
Het Adviescollege is van mening dat er voor de bouwsector:
- voldoende ruimte beschikbaar moet worden gemaakt voor tijdelijke emissies van bouwactiviteiten, zodat deze activiteiten niet langer onderworpen hoeven te worden aan gedetailleerde depositieberekeningen;
- in de gunning bij aanbestedingen, zo laag mogelijke emissies een doorslaggevende rol moeten spelen bij aanbestedingen;
- ter stimulatie van ‘schone bouw’ er een stimuleringsregeling moet komen die het mogelijk maakt voor alle bedrijven in de sector om de overgang naar ‘laag-emissiematerieel’ te maken. Het advies is dit subsidiepercentage stapsgewijs te laten aflopen, waardoor koplopers worden aangemoedigd om stel te handelen.
De kabinetsreactie moet nog komen. Maar wij zijn benieuwd hoe de minister zal reageren op dit kritische rapport! We houden u op de hoogte. Vragen over stikstof. Neem gerust contact op met ons. We zijn gemakkelijk te bereiken via stikstof@gca.nl, maar persoonlijk contact met een van de advocaten uit de vakgroep milieu & omgeving is ook mogelijk natuurlijk. Je treft onze contactgegevens hieronder aan.
Annelies Plooij
Mobiel: 06 20 02 63 14
E-mail: a.plooij@gca.nl
Niels Crooijmans
Mobiel: 06 55 50 65 41
E-mail: n.crooijmans@gca.nl
Ruud Verkoijen
Mobiel: 06 21 83 74 43
E-mail: r.verkoijen@gca.nl
Irene van Geel
Mobiel: 06 30 06 79 28
E-mail: i.van.geel@gca.nl
