Het is mogelijk dat u als werkgever de arbeidsvoorwaarden van uw werknemer, wellicht met het oog op de economische crisis, heeft gewijzigd of wilt wijzigen. Mag u dit eenzijdig doen?
Hoofdregel is dat voor het wijzigen van de arbeidsvoorwaarden de instemming van zowel werkgever als werknemer vereist is. De praktijk leert echter dat de instemming van de werknemer niet altijd nodig is.
Arbeidsvoorwaarden of niet?
Allereerst is het de vraag of er daadwerkelijk sprake is van arbeidsvoorwaarden. Alleen bij een wijziging van de arbeidsvoorwaarden is toestemming van de werknemer nodig. Daarnaast zijn er allerlei regels en instructies die niet gekwalificeerd kunnen worden als arbeidsvoorwaarden. Deze regels en instructies mag je als werkgever zelf vaststellen en ook wijzigen. Een arbeidsvoorwaarde moet je in feite zien als een tegenprestatie of vergoeding voor het verrichten van arbeid. Denk aan bepalingen over overwerk, opleidingskosten en reiskostenvergoeding.
Eenzijdig wijzigingsbeding
Vervolgens is van belang of in de arbeidsovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen. Is dit het geval, dan mag de werkgever de arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen, mits hij een zwaarwichtig belang heeft. Een voorbeeld hiervan is een bedrijfseconomisch belang.
Ontbreekt een eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst, dan ligt het wat lastiger. In beginsel is toestemming van de werknemer vereist. De Hoge Raad heeft twee vragen opgeworpen die in dit kader van belang zijn:
1. Heeft de werkgever voldoende aanleiding om de arbeidsvoorwaarden te wijzigen? Hierbij worden alle omstandigheden van het geval in aanmerking genomen, waaronder de omstandigheden die tot het voorstel hebben geleid en de ingrijpendheid van het voorstel het woord ‘ingrijpendheid’ wordt niet herkend in officiële spelling. Beter is: hoe ingrijpend het voorstel is. Heeft de werkgever voldoende aanleiding om te wijzigen, dan komen we toe aan de volgende vraag.
2. Handelt de werknemer redelijk als deze de wijzigingen weigert te aanvaarden? Hierbij wordt onder andere gekeken naar de privé-situatie van de werknemer.
Is het voorstel van de werkgever redelijk en handelt de werknemer onredelijk indien hij weigert te aanvaarden, dan moet de werknemer de gewijzigde arbeidsvoorwaarden aanvaarden.
Conclusie
Onder bepaalde omstandigheden mag u als werkgever de arbeidsvoorwaarden van uw werknemers wijzigen. Wij adviseren u in de arbeidsovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding op te nemen.
Indien u vragen heeft, kunt u contact opnemen met Edwin van Gerven, advocaat Arbeid via telefoonnummer 0492-780194 of via e.van.gerven@gca.nl.
