Voor activiteiten of projecten die schadelijk zijn voor de beschermde natuur is op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 een Natuurbeschermingswetvergunning nodig (Nbw-vergunning). Dit geldt ook voor nieuw te vestigen of uit te breiden veehouderijbedrijven vanwege hun ammoniakuitstoot (stikstofdepositie). Het verkrijgen van een Nbw-vergunning blijkt in de praktijk vaak lastig. De reden daarvoor is dat een project geen toename van de stikstofdepositie mag veroorzaken op een Natura 2000 gebied.
Het draait allemaal om de bescherming van 162 Nederlandse Natura 2000-gebieden. Natura 2000 is de benaming voor natuurgebieden waarin belangrijke planten en dieren voorkomen. Verlaging van de stikstofdruk is een belangrijk doel bij de bescherming van deze gebieden met een stikstofgevoelige habitat. De uitstoot vanuit de veehouderij, maar ook vanuit andere bronnen zoals verkeer, moet omlaag. Om zowel het Natura 2000 gebied te beschermen en tegelijkertijd ervoor te zorgen dat bedrijven zich kunnen blijven ontwikkelen, is men begin 2009 van start gegaan met de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) .
Verbetering omstandigheden
In de PAS worden de omstandigheden voor de bedreigde habitattypes op twee manieren verbeterd. De ene manier is: garanderen dat de daling van de stikstofdepositie in Nederland voldoende doorzet. Dat gebeurt door maatregelen op nationaal niveau die vooral ingrijpen in de uitstoot vanuit de landbouw. De andere manier maakt gebruik van zogenaamde herstelmaatregelen. Dat zijn maatregelen die in en rond natuurgebieden kunnen worden getroffen om de omstandigheden te verbeteren voor de habitattypes die het moeilijk hebben. Hierbij kan worden gedacht aan het verwijderen van stikstof in de bodem door bijvoorbeeld te maaien en/of plaggen in natuurgebieden.
Als het zeker is dat de stikstofdepositie rond een bepaald gebied blijft dalen, en als er herstelstrategieën zijn opgesteld voor de bedreigde habitattypes in dat gebied die ecologisch zijn getoetst en voldoende geborgd, kan ontwikkelingsruimte aan bedrijven worden toegedeeld. Dan is er ruimte voor nieuwe economische ontwikkelingen. Voor alle Natura 2000-gebieden die in de PAS zijn opgenomen, wordt afzonderlijk de ontwikkelingsruimte berekend. Van belang daarbij is dat er sprake moet zijn van een per saldo voldoende afnemende stikstofdepositie.
Kanttekeningen bij de PAS
De PAS klinkt als de oplossing voor knelgevallen in het kader van de Natuurbeschermingswet. Maar er kunnen flinke vraagtekens worden geplaatst bij de juridische houdbaarheid van de PAS. Er zijn immers al de nodige kanttekeningen geplaatst bij de PAS. De PAS voorziet onder andere niet in de mogelijkheid om te kunnen salderen. (Betekenis: iemand wekt zelf duurzame energie op en levert dat aan zijn energieprovider. Van de rekening voor zijn verbruik wordt de door hem geleverde energie afgetrokken. Deze aftreksom heet salderen) . Gelet op de vele kanttekeningen die zijn geplaatst, zal er nog veel werk moeten worden verricht om de PAS zowel juridisch als praktisch mogelijk te maken.
De verwachting is dat het ontwerp Programma Aanpak Stikstof in het voorjaar van 2014 gereed is. Na de openbare inspraak en de bestuurlijke besluitvorming door de provincies is het streven dat de PAS in de zomer van 2014 in werking treedt. Wilt u meer informatie over de mogelijke gevolgen? Neem dan contact op met Peter Goumans, advocaat
Overheid + Omgeving. U kunt hem bereiken via p.goumans@gca.nl of 0492-780 193.
