Het bestuursrecht staat bol van nieuwe ontwikkelingen. Per 1 juli 2008 trad de Wet ruimtelijke ordening in werking. De Algemene wet bestuursrecht (bestuursprocesrecht) is aangevuld. Nog maar kort geleden is de Crisis en Herstelwet in werking getreden. Daarmee zijn ook diverse wetten, zoals de Onteigeningswet, de Woningwet en de Wet ruimtelijke ordening op onderdelen gewijzigd.
Al wat langer geleden is de inwerkingtreding van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) aangekondigd, maar tot invoering daarvan kwam het steeds maar niet. Eindelijk is het dan zover, de Wabo treedt vandaag (1 oktober 2010) in werking.
Omgevingsvergunning
Wie van plan is een woning, fabriek of schuur te bouwen, verbouwen of in gebruik te nemen, kreeg tot voor kort te maken met veel vergunningstelsels en allerlei voorschriften. Zo was bijvoorbeeld voor het (ver)bouwen van een woning een bouwvergunning en soms een kapvergunning, sloopvergunning of inritvergunning noodzakelijk. Elk van deze vergunningen had zijn eigen toetsingscriteria en procedures. Voor burgers en bedrijven was dit onoverzichtelijk en zeker tijdrovend. Door de inwerkingtreding van de Wabo moet hier vanaf vandaag een einde aan komen. Al die vergunningen worden gebundeld in één vergunning: de omgevingsvergunning.
De Wabo voegt 26 vergunningstelsels samen. De Wabo is gebaseerd op de ‘één loket gedachte’. De aanvrager hoeft nog maar één vergunning aan te vragen voor zijn project. Die aanvraag moet meestal bij burgemeester en wethouders worden ingediend. De aanvrager geeft aan op welke activiteiten zijn aanvraag betrekking heeft en het bevoegde gezag verleent één omgevingsvergunning voor al die activiteiten. De huidige beoordelingscriteria blijven nagenoeg gelijk. De Wabo stroomlijnt voornamelijk de beslisprocedures.
Daarnaast regelt de Wabo procedurele zaken zoals bevoegdheidsaspecten, handhaving en rechtsbescherming. De rechtsbescherming wordt in de wet gekanaliseerd. Vooral voor de milieuvergunning betekent dat een forse verandering. De Raad van State oordeelt straks nog steeds in hoogste instantie, maar daarvóór staat beroep open op de rechtbank. Op dit moment hebben rechtbanken geen rol in beroepsprocedures tegen milieuvergunningen. Grote winst is dat niet langer een veelvoud van procedures nodig is waarbij uiteindelijk blijkt dat een project niet kan doorgaan omdat één vergunning niet kan worden verkregen.
Procedure
De nieuwe wet is vooral een procedurele wet: de beslisprocedure is gestroomlijnd. De omgevingsvergunning wordt in beginsel voorbereid volgens de zogeheten reguliere voorbereidingsprocedure. Voor deze procedure geldt dat na de beslissing op de vergunningaanvraag eerst een bezwaarschriftenprocedure dient te worden doorlopen waarna beroep kan worden ingesteld bij de rechtbank. Niet tijdig beslissen op een aanvraag leidt ertoe dat van rechtswege een omgevingsvergunning ontstaat.
In een aantal specifieke gevallen is echter een uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing. In deze procedure dient het bevoegd gezag vóórdat zij een definitieve beslissing neemt een ontwerp bekend te maken waarover iedereen zienswijzen kenbaar kan maken. Tegen het definitieve besluit staat dan rechtstreeks beroep open op de rechtbank.
De Wabo levert de vergunningaanvrager dus procedurele voordelen op. De gemeente moet achter de schermen echter regelen dat een complete toetsing van de vergunningaanvraag plaatsvindt. Daartoe is een complexe automatiseringsoperatie op touw gezet. Tegelijkertijd is ook de afstemming geregeld met andere overheden zoals de provincie. Waar nu vergunningen nodig zijn van meerdere overheden (bijvoorbeeld gemeente én provincie) lost de Wabo dit op via de verklaring van geen bedenkingen.
Valkuil
De Wabo levert veel procedurele voordelen op, maar is tegelijkertijd complex en vergt een goede voorbereiding van een vergunningaanvraag. Want als de aanvraag op één onderdeel niet kan worden ingewilligd moet de hele omgevingsvergunning worden geweigerd. Dan is al het voorwerk voor niets geweest. Daarom is het zaak een aanvraag goed voorbereid te doen om kostbare teleurstellingen te voorkomen. De specialisten van de Vakgroep Bestuursrecht van Goorts & Coppens Advocaten kunnen je met raad en daad bijstaan.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Irene van Geel, vakgroepleider Overheid en Omgeving op 0493-352070 of via i.van.geel@gca.nl.
