Als een bouwwerk bestempeld wordt als een rijksmonument of een gemeentelijk monument kan de consequentie zijn dat de kansen op herontwikkeling of verkoop aanzienlijk verkleind worden. Uiteraard is dat niet wenselijk als eigenaar van een zeer oud en/of bijzonder pand.
Wanneer een eigenaar die consequenties als bezwaargronden aanvoerde tegen het besluit tot aanwijzing van een monument, werden die tot op heden niet meegenomen in de belangenafweging door het bestuursorgaan. Ook de bestuursrechter en de Raad van State lieten deze consequenties buiten beschouwing. Volgens vaste rechtspraak van de Raad van State konden deze consequenties voor het eerst aan de orde worden gesteld in een procedure over het al dan niet verlenen van een bouwvergunning. De belangen van de eigenaar zouden, met andere woorden, niet van belang zijn ten tijde van de aanwijzing tot monument, maar pas een rol spelen als die eigenaar het pand na de aanwijzing wilde verbouwen.
Met de uitspraak van de Raad van State van 24 december 2014 (zaaknr. 201401001/1/A2) is hier verandering in gekomen. Vanaf die datum moeten concrete belangen van de eigenaar wat betreft de nadelige gevolgen van de monumentenstatus bij de aanwijzing tot monument al meegenomen worden in de belangenafweging. Hier hoeft niet naderhand pas rekening mee worden gehouden bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning.
Wanneer u het niet eens bent met de aanwijzing tot monument van uw pand, dient u direct in actie te komen. De gemeente zal dan aannemelijk moeten maken dat er alternatieve mogelijkheden zijn voor het (her)gebruik van uw pand en dat het belang van aanwijzing tot monument zwaarder weegt dan uw belangen als eigenaar.
Deze omslag in de rechtspraak van de Raad van State zal hoogstwaarschijnlijk ertoe leiden dat bouwwerken minder snel de monumentenstatus verkrijgen als eigenaren zich daartegen verzetten. Hierdoor zullen per saldo minder bouwwerken de monumentenstatus krijgen en veel eigenaren van onroerend goed de nodige moeilijkheden en beperkingen bespaard blijven.
Een andere reden voor deze ingrijpende verandering van inzicht van de Raad van State is de modernisering van de monumentenzorg. Het lijkt alsof de Raad van State wil bewerkstelligen, dat leegstaande monumentale panden meer worden hergebruikt en het voor eigenaren eenvoudiger wordt om verbouwingen te verrichten aan monumentale panden.
Wilt u hier meer over weten of is uw pand onlangs aangewezen tot monument, neemt u dan contact op met mr. Niels Crooijmans, advocaat Overheid + Omgeving via n.crooijmans@gca.nl of 0492-780186
