Als ondernemer houd je je dagelijks bezig met onderhandelingen. Stel, je zit al een ruime tijd met een partij rond de onderhandelingstafel. Je bent zelfs al in een vergevorderd stadium en toch gaat ‘de deal’ niet door. De onderhandelingen worden door de andere partij afgebroken. Ook na het voeren van onderhandelingen hebben partijen namelijk nog de keuze om al dan niet een overeenkomst te sluiten met de andere partij. Toch is het vroegtijdig afbreken van onderhandelingen in sommige gevallen niet zonder risico. Als de onderhandelingen al ver gevorderd zijn, kan een partij het vertrouwen hebben dat de onderhandelingen succesvol zullen eindigen. In sommige gevallen is dat vertrouwen ook terecht. Wanneer kan je met succes eventuele schade claimen bij de andere partij? Recent heeft het gerechtshof Den Haag zich hierover uitgesproken.
De feiten
Een groot bouwbedrijf kreeg de opdracht een woningproject te realiseren. Het bouwbedrijf heeft als hoofdaannemer voor dit project een offerte opgevraagd bij een metselbedrijf. Vervolgens zijn de partijen uitgebreid gaan onderhandelen.
Nadat partijen al enige tijd met elkaar rond de onderhandelingstafel zaten, bleek de aanvangsdatum van de werkzaamheden te verschuiven. Het metselbedrijf gaf daarna aan de werkzaamheden niet uit te gaan voeren. Het bouwbedrijf vond echter dat het metselbedrijf zich niet zomaar kon terugtrekken, omdat er – naar haar mening – al een aannemingsovereenkomst was ontstaan. Daarbij gaf het bouwbedrijf aan, dat als een rechter zou oordelen dat er geen overeenkomst tot stand was gekomen, het metselbedrijf de onderhandelingen niet had mogen afbreken. Hierdoor heeft het bouwbedrijf namelijk schade geleden.
Al dan niet schadeplichtig vanwege afbreken onderhandelingen
De rechtbank heeft in eerste instantie het bouwbedrijf in het gelijk gesteld. De rechtbank oordeelde dat partijen gebonden waren aan het tot dan toe bereikte onderhandelingsresultaat. Dit houdt in dat partijen alle afspraken moeten nakomen, waarover zij het op dat moment eens waren.
Het gerechtsgerechtshof was het daar echter niet mee eens. Volgens het gerechtshof was er nog geen overeenkomst tot stand gekomen, omdat 1) partijen het nog niet eens waren over de totale aanneemsom en 2) de aanvangsdatum nog niet vaststond. Doordat partijen het over deze belangrijke punten nog niet eens waren, kon nog niet gesproken worden van een overeenkomst.
De volgende vraag was of het metselbedrijf de schade moest vergoeden, omdat zij de onderhandelingen had afgebroken. Het gerechtshof benadrukte dat het schadeplichtig zijn na het afbreken van onderhandelingen echt een uitzondering is. In principe mogen partijen namelijk de onderhandelingen afbreken. Alleen als de wederpartij er écht op mocht vertrouwen dat partijen er samen uit zouden komen, kan een partij schadeplichtig zijn. Of er moeten andere uitzonderlijke omstandigheden spelen. In dit geval oordeelde het gerechtshof dat het bouwbedrijf er niet op mocht vertrouwen dat er een overeenkomst tot stand zou komen. Het bouwbedrijf mocht wel vertrouwen op een goede uitkomst wat betreft de omvang van het werk en de te betalen prijs, maar niet wat betreft de aanvangsdatum. Tijdens het laatste gesprek bleek de daadwerkelijke aanvangsdatum namelijk anders dan eerder besproken datum. Het bouwbedrijf kon verwachten dat dit problemen zou opleveren voor het metselbedrijf en mocht er dus niet op vertrouwen dat de onderhandelingen succesvol werden afgerond en tot een overeenkomst zouden leiden. Het metselbedrijf was dan ook niet schadeplichtig. Daarnaast had het bouwbedrijf niet genoeg benadrukt waarom het afbreken van de onderhandelingen haar in een lastige situatie had gebracht.
Conclusie
Al met al is het stranden van onderhandelingen in principe ‘part of the job’. De partij die onderhandelingen afbreekt, is dan ook niet snel schadeplichtig. Toch kan het afbreken van onderhandelingen je als ondernemer in een lastig pakket brengen. Is dat het geval en heb je bijvoorbeeld het idee dat je bedrijfsvoering flink wordt bemoeilijkt en/of je schade lijdt? En kom je er niet uit met de andere partij? Neem dan gerust contact op met iemand uit ons Team Onderneming om de mogelijkheden te bespreken.
